ခ်င္း အမ်ဳိးသမီးေတြကို စစ္တပ္က အဓမၼျပဳက်င့္မႈ အေရးယူေပးဖို႔ CHRO ေတာင္းဆို

(ဧရာ၀တီ)

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ လက္ထက္မွာ လည္း ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္က ခ်င္းအမ်ဳိးသမီးေတြ အေပၚ အဓမၼ ျပဳက်င့္မႈေတြ ဆက္ရွိေနၿပီး အဆိုပါ ရာဇဝတ္ မႈေတြ ကို အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ အစိုးရကို ေတာင္းဆိုေၾကာင္း ခ်င္း လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ (CHRO) က ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

CHRO ရဲ႕ ေျပာေရး ဆိုခြင့္ရွိသူ မိုင္သင္းယုမြန္က “စစ္အစိုးရ လက္ထက္ မွာလည္း အစိုးရ စစ္တပ္က က်မတို႔ ခ်င္း တိုင္းရင္းသူေတြကို အဓမၼ ျပဳက်င့္ခဲ့တယ္ ဆိုတာ လူတိုင္းသိၿပီးတဲ့ ကိစၥပါ။ အခုတင္တဲ့ အစီရင္ခံစာ မွာေတာ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္မွာ စစ္တပ္က ဆက္လုပ္ေနတဲ့ အဓမၼ ျပဳက်င့္မႈေတြ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိလို႔ပါ” လို႔ ဧရာဝတီကို ေျပာပါတယ္။


အဓမၼ ျပဳက်င့္ခံရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြကို အနီးကပ္ မွတ္တမ္းယူၿပီး အခုလ ၁၅ ရက္က ထုတ္ျပန္ လိုက္တဲ့ CHRO ရဲ႕ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္မႈဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္သစ္ မစၥ ယန္ဟီလီရဲ႕ ၁၀ ရက္ၾကာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္နဲ႔လည္း တိုက္ဆိုင္ ေနပါတယ္။

၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မတ္လမွ စတင္ၿပီး CHRO က မွတ္တမ္း ေကာက္ယူခဲ့တဲ့ သတင္း အခ်က္အလက္ေတြအရ ခ်င္း အမ်ဳိးသမီးေတြ အဓမၼ ျပဳက်င့္ခံရမႈ ၅ မႈ အနက္ ၄ မႈဟာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က က်ဴးလြန္ခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး၊ လူသတ္မႈ ပါဝင္တဲ့ က်န္တဲ့အမႈ တမႈကေတာ့ အိႏိၵယႏိုင္ငံ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္း မဏိပူရ္ေဒသက ကသည္းသူပုန္ တေယာက္က က်ဴးလြန္ခဲ့တာလို႔ ဆိုပါတယ္။

ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ အေနနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ သက္တမ္းအတြင္း စစ္တပ္က ခ်င္း အမ်ဳိးသမီးေတြအေပၚ အဓမၼျပဳက်င့္ က်ဴးလြန္မႈေတြကို လ်စ္လ်ဴရႈထားတယ္ဆိုၿပီး CHRO က ျပစ္တင္ထားပါတယ္။

တိုင္းရင္းသူေတြ အေပၚမွာ တပ္မေတာ္က အဓမၼ ျပဳက်င့္တာ၊ ျပဳက်င့္ခံရသူ ကာယကံရွင္ေတြဘက္က ဥပေဒေၾကာင္းအရ အေရးယူေပးဖို႔ တိုင္တန္းသူေတြကို တပ္မေတာ္ကို အသေရ ဖ်က္မႈနဲ႔ တန္ျပန္တရားစြဲမယ္လို႔ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြဟာ စစ္အစုိးရ လက္ထက္မွာတင္ မကဘဲ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ လက္ထက္မွာလည္း ရွိေနဆဲပဲလို႔ ညီမွ်ျခင္းျမန္မာလို႔ ေခၚတဲ့ Equality Myanmar အဖြဲ႔ရဲ႕ ဒါ႐ိုက္တာ ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းက ေျပာပါတယ္။

ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းက “ ဒီလိုမ်ဳိး ကိစၥေတြက အခုမွ မဟုတ္ဘူးဗ်။ တိုင္းရင္းသား နယ္ေျမေတြျဖစ္တဲ့ ရွမ္းနယ္တို႔ ကရင္နယ္တို႔လိုမွာ ရွိၿပီးသား၊ ကိုယ့္ရဲ႕သားသမီးကို ေစာ္ကားလို႔ဆိုၿပီး စစ္တပ္ကို သြားတိုင္တဲ့ အခ်ိန္ေတြမွာ စစ္တပ္ကို အသေရ ဖ်က္ေစမႈနဲ႔ ျပန္ၿပီး တရားစြဲတဲ့ အစဥ္အလာေတြ ရွိေနတုန္းပဲ” လို႔ ဧရာဝတီကို ေျပာပါတယ္။

ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အဓမၼျပဳက်င့္မႈ ၅ မႈ အနက္ ၃ မႈဟာ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး (CNF) နဲ႔ အစိုးရတို႔ အၾကား အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ပဏာမ သေဘာတူညီမႈ ရရွိခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေမလ ေနာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ခဲ့တာလို႔ CHRO ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

အဓမၼ ျပဳက်င့္တဲ့ တပ္မေတာ္သားေတြကို အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔အတြက္ ခ်င္းတက္ၾကြ လႈပ္ရွားသူေတြက မတူပီနဲ႔ ေရဇြာၿမိဳ႕ေတြမွာ ဇြန္လ ၂၃ ရက္နဲ႔ ၂၄ ရက္ေတြက ဆႏၵျပခဲ့ၾကၿပီး အဲဒီအထဲက ေခါင္းေဆာင္ အခ်ဳိ႕ကို သက္ဆိုင္ရာက ပုဒ္မ ၁၈ နဲ႔ တရားစြဲဆိုထားတာေၾကာင့္ အဲဒီအမႈေတြကို ခ်က္ခ်င္း ရုတ္သိမ္းေပးဖို႔လည္း CHRO က ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။

မတူပီ အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႔ (MWO) ရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ေဒၚထန္ဇိန္က “ဒီက လူေတြအားလံုးက ထိတ္လန္႔ စရာေကာင္းတဲ့ အဲဒီအျဖစ္အပ်က္ ျဖစ္သြားတာကို သိၾကတယ္။ က်မတို႔လည္း အမွန္တရားဘက္က ရပ္တည္ေနတာ ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အခု အမွန္တရားဘက္က ရပ္တည္ျခင္း အတြက္ က်မတို႔ တရားစြဲ ခံရတယ္။ က်မတို႔ ျပည္သူေတြအတြက္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈနဲ႔ လူသားဆန္တဲ့ လံုၿခံဳမႈ မရွိပါဘူး” လို႔ ေျပာပါတယ္။

မတူပီနဲ႔ ေရဇြာၿမိဳ႕နယ္တို႔မွာ ဆႏၵျပခဲ့ၾကတဲ့ အစီအစဥ္ေတြက ခြင့္ျပဳခ်က္ မရရွိခဲ့ပဲ ဆႏၵျပခဲ့ၾကတာလို႔ သိရၿပီး ဇြန္လ ၂၃ ရက္က ေရဇြာၿမိဳ႕ဆႏၵျပပြဲ မတိုင္မီ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးက ဆႏၵျပမႈ လုပ္မယ္ဆိုရင္ အစိုးရက ေထာက္ပံ့ ေပးထားတဲ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး စီမံကိန္းေတြကို စြန္႔ပစ္ရာ ေရာက္တယ္ဆိုၿပီး ဆႏၵျပမယ့္ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြကို သြယ္ဝိုက္ၿခိမ္းေျခာက္ ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ အမွတ္ ၁၃၂၅ အရ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေဒသ အတြင္းမွာရွိတဲ့ အမ်ဳိးသမီးမ်ား အေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ရပ္တန္႔ေအာင္ ကာကြယ္ဖို႔နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာအစုိးရက ေလးစား လိုက္နာပါ့မယ္လို႔ ေျပာဆိုထားေပမယ့္လည္း အဓမၼ က်ဴးလြန္မႈေတြ ဆက္ရွိေနျခင္းက ဒီအခ်က္ကို အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏိုင္သလို အရပ္သား အစိုးရ အေနနဲ႔ စစ္တပ္ကို မလႊမ္းမိုးႏိုင္ဘူး ဆိုတာလည္း ေဖာ္ျပေနတယ္လို႔ ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းက ေထာက္ျပပါတယ္။