“အစိုးရကို အျပည့္အဝ မယံုႏိုင္ေသးပါဘူး”

(ဧရာ၀တီ)

အစိုးရနဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး တပ္ဖြဲ႔ေတြအၾကားမွာ သေဘာတူညီခ်က္ရဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနၾကတဲ့ တႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ (NCA) ခ်ဳပ္ဆိုႏိုင္ေရးဟာ လက္ရွိ အေျခအေနေတြအရ တိုင္းရင္းသား တပ္ဖြဲ႔ေတြတစု တစည္းတည္း လက္မွတ္ထိုးႏိုင္ၾကဖို႔ အလားအလာက နည္းပါးေနပါၿပီ။

အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ႔ အမွ် ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္မႈဟာ တိုးတက္မလာဘဲ NCA ကို လက္မွတ္ထိုးဖို႔ အတြက္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ေတြအၾကားမွာပဲ ထိုးေရး၊ မထိုးေရး သေဘာထား ကြဲလြဲမႈေတြ ထင္ထင္ရွားရွား ေပၚေပါက္လာပါတယ္။ ဒီ အေတာ အတြင္း တခ်ဳိ႕လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔ေတြနဲ႔ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ပြားေနသလို တခ်ဳိ႕ တပ္ဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ကတိကဝတ္ စာခ်ဳပ္ေတြ ခ်ဳပ္ ဆိုေနတာလည္း ေတြ႔ျမင္ရပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စုေန႔က ေနျပည္ေတာ္မွာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ နဲ႔ ကရင္အမ်ဳိးသား အစည္းအ႐ုံး (KNU)၊ ရွမ္းျပည္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး ေကာင္စီ၊ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ ေတာင္ပိုင္း (RCSS/SSA)၊ ကရင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာင္စီ (KNU/KNLA -PC)၊ ဒီမိုကေရစီအက်ဳိးျပဳ ကရင္အမ်ိဳးသား တပ္မေတာ္ (DKBA) တို႔က “ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး ဆိုင္ရာ ကတိျပဳခ်က္”ဆိုတဲ့ ကတိကဝတ္ စာခ်ဳပ္ကို ထူးထူးျခားျခား လက္မွတ္ထိုးခဲ့ၾကပါတယ္။ အျခား တိုင္းရင္းသား လက္နက္ ကိုင္ ၁၀ ဖြဲ႔ ေက်ာ္ကေတာ့ အဲဒီလက္မွတ္ကို မထုိးခဲ့ၾကပါဘူး။

ကတိကဝတ္ စာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ထိုးခဲ့တဲ့ ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အခုလ ၂၃ ရက္ေန႔က သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ လုပ္ခဲ့တဲ့ RCSS/SSA ဥကၠ႒ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ယြက္စစ္ကို ကတိကဝတ္ စာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ထိုးခဲ့ရတဲ့ ကိစၥ အပါအဝင္ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လုပ္ေဆာင္ရာမွာ RCSS/SSA ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ သေဘာထား အျမင္ေတြကို ဧရာဝတီ သတင္းေထာက္ ေတြ ျဖစ္တဲ့ ၿငိမ္းၿငိမ္းနဲ႔ ေက်ာ္ခ တို႔က ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းထားပါတယ္။

ေမး။ ။ ျပည္ေတာင္စုေန႔က ေနျပည္ေတာ္မွာ ထိုးခဲ့တဲ့ ကတိကဝတ္ စာခ်ဳပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တခ်ဳိ႕က ဒါဟာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ ထိုးလိုက္ၾကတာလားဆိုၿပီး ထင္ေၾကးေပး ေျပာေနၾကတာရွိတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြနဲ႔ အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရးကို သြားဖို႔အတြက္ ကတိကဝတ္ ဆိုၿပီး ေျပာတာလည္းရွိတယ္။ ဥကၠ႒ ႀကီးတို႔ကၾကေတာ့ ဘယ္လိုျမင္လဲ။

ေျဖ။ ။ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ကေတာ့ ဒီတႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို ၁၂ ရက္ေန႔ (ျပည္ေထာင္စုေန႔)မွာ လက္ မွတ္ေရးထိုးဖို႔ဆိုၿပီး သူရည္မွန္းထားတာပါ။ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ အားလံုးပါဝင္တဲ့ လက္မွတ္ေရးထိုးပြဲ ျဖစ္မယ္လို႔ပဲ ေမွ်ာ္လင့္ တယ္။ ဒါေၾကာင့္မလို႔လည္း က်ေနာ္တို႔ သြားတက္ေရာက္တယ္။ အဲဒီမွာက်ေနာ္တို႔ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္မွတ္ ေရးထိုးတဲ့ေနရာမွာ တခ်ဳိ႕အဖြဲ႔အစည္းေတြက မပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မလို႔ အားလံုးပါဝင္တဲ့ လက္မွတ္ေရးထိုးပြဲမွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အဖြဲ႔အစည္း အေနနဲ႔ေတာ့ လက္မွတ္ေရးထိုး ၿပီးသြားပါၿပီ။

ေမး။ ။ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္(NCA) မျဖစ္လဲ ႏို္င္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲကို သီးသန္႔သြားမယ္ဆိုတဲ့ လမ္းေၾကာင္းကို RCSS/SSA အေနနဲ႔ လက္ခံထားတာေပါ့။

ေျဖ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ အဲဒီအေနအထားကို လက္ခံပါတယ္။ NCA မျဖစ္ေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြကို သြားႏိုင္ ေအာင္ ဆိုတဲ့ ဒီလမ္းေၾကာင္း အေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ လက္ခံထားပါတယ္။

ေမး။ ။ ျပည္ေထာင္စုေန႔က လက္မွတ္ထိုးတဲ့ ကတိကဝတ္ ျပဳခ်က္ထဲမွာ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ကေနတဆင့္ ပဏာမ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲကို ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္ခင္ က်င္းပႏိုင္ေရး ဆိုတာလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ လက္ရွိ အေနအထား အရ ကိုးကန္႔ဘက္မွာလည္း တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ေနတယ္။ KIA နဲ႔ TNLA တို႔ဆိုရင္လည္း အစိုးရ စစ္တပ္နဲ႔ တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ေနတုန္း ဆိုေတာ့ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္ခင္ ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါ့မလား။

ေျဖ။ ။ တဖက္မွာတိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ေနေသာ္ျငားလည္း တဖက္က NCA မျဖစ္ေသာ္ က်ေနာ္တို႔က အဲဒီမွာမွ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲကို သြားမယ္ဆိုရင္ အခ်ိန္ေတြ အရမ္းႀကီးကို ၾကာေညာင္းသြားမယ္။ တဖက္တလမ္းမွာလည္း က်ေနာ္တို႔က ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲႀကီး ကို စသြားမယ္။ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ရလဒ္ေတြ ရလာမယ္။ ႏိုင္ငံေရး ေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့ ရလဒ္ေတြ ရလာၿပီဆိုရင္ ျပႆနာ ေတြ အားလံုးကို ေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့သေဘာ အေနအထားမွာ ရွိပါတယ္။

အခုလက္ရွိ အခ်ိန္မွာဆိုရင္လည္း ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကလည္း (NCA လက္မွတ္ထုိးဖို႔) Open Book လုပ္ထားတယ္။ ဘယ္သူမဆို လက္မွတ္ေရးထိုးႏိုင္တဲ့ အေနအထားေရာက္ၿပီဆိုရင္ လက္မွတ္လာေရးထိုးလို႔ ရတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ေမွ်ာ္လင့္ထားခဲ့တာကလည္း ဒီႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြနဲ႔ ေျဖရွင္းၾကဖို႔ပဲ။ အခု အခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ အတြက္ကို တံခါးဖြင့္လွစ္ေပးလိုက္ၿပီး ဘယ္သူမွ လာၿပီးမေဆြးေႏြးၾကဘူးဆိုရင္လည္း ေနာက္ပိုင္းမွာ အျပစ္က ဒီ တိုင္း ရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ေတြဆီကို ေရာက္သြားႏိုင္ပါတယ္။

ေမး။ ။ UNFC အဖြဲ႔ဝင္ေတြကေတာ့ စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို သြားႏိုင္ဖို႔အတြက္ သူတို႔ဘက္က ေတာင္းဆိုထားတဲ့ အခ်က္ေတြအေပၚမွာ ခိုင္မာတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ မရရွိေသးတဲ့ အတြက္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ႏိုင္ဖို႔ ၾကန္႔ၾကာ ေနတယ္ လို႔ဆိုတယ္။ အခု RCSS အေနနဲ႔က ျပည္ေထာင္စုေန႔က ကတိကဝတ္ လက္မွတ္ထိုးလိုက္တယ္ဆိုေတာ့ ဘယ္ေလာက္အထိ ယံုၾကည္ရၿပီလို႔ ေမွ်ာ္လင့္လို႔လဲ။

ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ UNFC နဲ႔ ကြဲလြဲေနတာ အဲဒီအခ်က္ေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲ ထားၿပီးၿပီ။ ႏို္င္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ သြားဖို႔ အတြက္ဆို ဒီလက္္မွတ္ေရးထိုးတဲ့ ဟာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အတြက္ကေတာ့ လက္မွတ္ မေရးထိုးလည္း ရတယ္။ ေရး ထိုးလည္း ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ UNFC နဲ႔ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ကြဲလြဲေနတဲ့ အခ်က္က ဘယ္လိုလဲဆိုေတာ့ သူတို႔က အခန္း ေက်ာ္သြားတယ္။ သူတို႔က NCA မွာ လုပ္ေနတဲ့ ဟာေတြတို႔ ဘာတို႔ကလည္း ႏိုင္ငံေရး မူေဘာင္ေတြ အတင္းႀကီးကို ဆြဲထည့္ ေနတယ္။ အဲဒါ ဒုတိယ အခ်က္ လာရမယ့္ ကိစၥေတြ၊ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ သူတို႔အခ်ိန္ေတြ ၾကန္႔ၾကာေနရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

အမွန္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လိုလုပ္ငန္းေတြကို ေဆာင္ရြက္သြားမလဲ။ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကိုပဲ က်ေနာ္တို႔ ေဆြးေႏြးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလက္မွတ္ေရးထိုးတဲ့ အေခါက္က။ ေနာက္ဒုတိယ အေခါက္လာမွ ထပ္ၿပီးေတာ့မွ ႏိုင္ငံေရးမူေဘာင္ေတြ ေရးဆြဲသြားဖို႔လိုပါတယ္။

ေမး။ ။ လက္ရွိ ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာေတာင္ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာေတြ ေဆြးေႏြးရင္ အဆင္မေျပတာေတြမ်ားတယ္။ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြကို ေက်ာ္သြားမယ္ဆိုရင္ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကိစၥေတြက တည္ၿငိမ္မႈေတြျဖစ္ႏိုင္ပါ့မလား။

ေျဖ။ ။ ဒီအခ်က္ပါပဲ။ က်ေနာ္တို႔ အမွန္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ အေျဖရွာႏိုင္မယ္။ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြကေန ရလဒ္ေတြ ရလာမယ္ဆိုရင္ ဒီတပ္ေနရာ ခ်ထားေရးဆိုရင္ ေဆြးေႏြးဖို႔ေတာင္ မလိုဘူး။ အဲဒီ အထဲမွာပဲ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲက ရလာတဲ့ ရလဒ္ေတြနဲ႔ပဲ က်ေနာ္တို႔ ဖြဲ႔စည္းသြားလို႔ ရပါတယ္။

အပစ္ရပ္တယ္ဆိုတဲ့ေနရာမွာ သြားမတိုက္ၾကနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားၿပီး ကိုယ့္ေနရာမွာကိုယ္ေန ဒီေလာက္ဆိုရင္လည္း လံုေလာက္ ပါတယ္။

ေမး။ ။ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို RCSS အေနနဲ႔ လက္မွတ္ထိုးဖို႔ေတာင္ မလိုေတာ့ဘူး ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္မ်ဳိးေျပာတယ္။ ဆိုေတာ့ NCA စာအုပ္မွာက တဖြဲ႔တည္း က်န္ခဲ့လို႔ရွိရင္ေတာင္မွ ဒါဟာ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး မေျမာက္ဘူးလို႔ ေျပာေနၾကတာလည္းရွိေတာ့ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး RCSS အေနနဲ႔ ဘာမ်ားေျပာခ်င္လဲ။

ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တို႔ ပင္လံုကိုျပန္ၾကည့္ၿပီး ပင္လံုကိုသင္ခန္းစာယူရမွာေပါ့။ အဲဒီအေျခအေနတုန္းကလည္း အဆင္သင့္ ျဖစ္တဲ့ တခ်ဳိ႕တိုင္းရင္းသားေတြပဲ လက္မွတ္ေရးထိုးသြားတာပါ။ တခ်ဳိ႕အဖြဲ႔ေတြက ေနာက္မွပါဝင္လာတယ္ဆိုတဲ့ သင္ခန္းစာ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အခု လက္ရွိအေျခအေနမွာလည္း အားလံုး အဆင္သင့္ျဖစ္ၿပီးေတာ့ လက္မွတ္ေရးထိုးၾကမယ္ဆိုတဲ့ အေျခအေနက ခက္ခဲတဲ့ အေျခ အေနမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။ အဖြဲ႔ အစည္း တဖြဲ႔ တေလေၾကာင့္မို႔လို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္မႈ အေျခအေနကို မသြားႏိုင္ဘူး ဆိုတာ ကလည္း မသင့္တဲ့ အခ်က္ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မလို႔ Open Book ရွိရမယ္။ အဆင္သင့္ျဖစ္တဲ့ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔လည္း လုပ္ေဆာင္သြားရမယ္။ ေနာက္ေတာ့ သူတို႔ပါဝင္လာႏိုင္တဲ့ အေနအထားမွာ ဆက္လက္ ပါဝင္သြားႏိုင္ဖို႔ပဲ ရွိပါတယ္။

ေမး။ ။ ဒါဆိုရင္ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူ စာခ်ဳပ္(NCA) ကို တပ္ဖြဲ႔ေပါင္းစံုနဲ႔ တၿပိဳင္တည္းသြားႏိုင္မယ့္ အေျခ အေနမ်ဳိး မျဖစ္ေတာ့ဘူးလို႔ ေျပာလို႔ရတာေပါ့။

ေျဖ။ ။ NCA မွာ တၿပိဳင္တည္း လက္မွတ္ေရးထိုးဖို႔ဆိုတာ ျဖစ္ဖို႔က ေတာ္ေတာ္ခက္ပါတယ္။ မျဖစ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ပါပဲ။

ေမး။ ။ အရင္က အစိုးရနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္အထိ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတဲ့ အခါ RCSS အေနနဲ႔ ေတာင္းဆိုထားတဲ့ အခ်က္ ၃၁ ခ်က္ရွိခဲ့တယ္။ အဲဒီအထဲမွာ ဆက္ဆံေရးရုံးေတြဖြင့္လွစ္ႏိုင္ခဲ့တာ၊ လူထုနဲ႔ ေတြ႔ဆံုႏိုင္ခဲ့တာ၊ အျခားအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံု ႏိုင္ခဲ့တာ စတဲ့ သံုးခ်က္ပဲ အေကာင္အထည္ေပၚတာ ရွိေသးတယ္။ တကယ္အေရးႀကီးတဲ့ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကိစၥေတြ၊ ႏိုင္ငံေရး အရ သေဘာ တူညီခ်က္ေတြ မရေသးဘူး။ ရဖို႔ အတြက္ကလည္း အရင္ေဆြးေႏြးပြဲေတြျပန္ၾကည့္ရင္ ခက္ခဲတဲ့ အေနအထားမွာ ေတြ႔ရတယ္။ ဒီ အေနအထားမွာ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲကို သြားဖို႔ ကတိကဝတ္ ျပဳလတ္မွတ္ထိုးလိုက္တယ္ဆိုေတာ့ အစိုးရအေပၚမွာ အျပည့္အဝ ယံုၾကည္တယ္ ဆိုတဲ့ သေဘာလား။

ေျဖ ။ ။ အခုလက္ရွိ အေျခအေနမွာကေတာ့ အစိုးရကလည္း က်ေနာ္တို႔ကို မယံုဘူး။ က်ေနာ္တို႔လည္း အစိုးရကို အျပည့္အဝ မယံုႏိုင္ေသးပါဘူး။ အျပန္အလွန္ ယံုၾကည္မႈဆိုတာ မရွိေသးဘူး။ မယံုၾကည္ၾကဘူးဆိုၿပီး တေယာက္တေနရာမွာ ေနျပန္ရင္လည္း အလုပ္က မျဖစ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ဆံုၾကရမယ္။ ယံုၾကည္မႈေတြ တည္ေဆာက္ၾကရမယ္။ ယုံၾကည္မႈေတြတည္ ေဆာက္ၿပီးေတာ့၊ လုပ္ငန္းကို ဘယ္လိုအတူလက္တြဲၿပီးေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ သြားရမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

ေမး။ ။ ေနျပည္ေတာ္ကို ျပည္ေထာင္စုေန႔ ခရီးစဥ္သြားတုန္းက ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္နဲ႔ ေတြ႔ခဲ့ ေတာ့ တပ္ေရး၊ တပ္ရာ ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘာမ်ား ေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့လဲ။

ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္ေအာင္လႈိင္နဲ႔သြားေတြ႔တုန္းက အခ်ိန္ကလည္း အင္မတန္နည္းပါတယ္။ ဒါကေတာ့ က်ေနာ္ တို႔ အျပန္အလွန္ ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈ ရေအာင္ ႏႈတ္ဆက္ၾကတဲ့ သေဘာေလာက္ပါပဲ။ က်ေနာ္တို႔ မိတ္ဆက္တဲ့ အထဲမွာလည္း ပါတယ္။ အေၾကာင္းအရာရွိရင္ ထပ္ၿပီး ေဆြးေႏြးၾကဖို႔ ကက ႐ံုးကို တိုက္႐ိုက္ အီးေမးလ္ နဲ႔ ပို႔လို႔လည္း ရတယ္လို႔ သူတို႔ ဖြင့္ထားတာရွိပါတယ္။ အဲဒီေန႔က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေမြးေန႔ က်ေနတဲ့ အတြက္ သူတို႔လည္း အခမ္းအနား သြားဖို႔ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ အခ်ိန္ သိပ္မရလိုက္ပါဘူး။

ေမး။ ။ ဒီလ အေစာပိုင္းက KNU၊ UWSA၊ မိုင္းလားတို႔နဲ႔ ေလးဖြဲ႔သီးသန္႔သြားၿပီး ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးတာ သိရတယ္။ ဒီေလးဖြဲ႔ဟာ UNFC လို တပ္ေပါင္းစုမွာ မပါေပမယ့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ထုိးဖို႔ အတြက္ကို အသင့္ျဖစ္ေနတဲ့ အဖြဲ႔ေတြလို႔ ယူဆလို႔ရတယ္။ ဘာအတြက္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးတာပါလဲ။

ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တို႔ KNU၊ UWSA၊ မိုင္းလားတို႔နဲ႔ သြားၿပီးေတြ႔ဆံုတုန္းကလည္း ျပည္ေထာင္စုေန႔မွာ အတူတကြ လက္မွတ္ ထိုးေရး၊ မထိုးေရးမွာ သြားၿပီး ေဆြးေႏြးတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမး။ ။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ထားတဲ့ ကာလအတြင္းမွာ ေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းေတြလုပ္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြ ရလာတဲ့ အတြက္ RCSS အေနနဲ႔ ေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အတြက္ ဦးတည္ၿပီးေတာ့ လုပ္ထားတဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ဳိးေတြ ဘယ္ေလာက္အထိ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ၿပီလဲ။

ေျဖ။ ။ အခုအေျခအေနမွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဘာတခုမွ မလုပ္ရေသးပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ကာလေတြမွာ က်ေနာ္ တို႔ ေရွ႕ဆက္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြကို ဘယ္လိုသြားႏိုင္မယ္ ဆိုတာကို အျပန္အလွန္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးရင္းနဲ႔ အခ်ိန္ကုန္ခဲ့ တာ ေပါ့ေနာ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အကယ္၍ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ မေဆြးေႏြးႏိုင္ဘူး ဆိုရင္လည္း ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုး တက္ ေရး လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္ဆိုရင္လည္း ဒါလြတ္လပ္မႈ သိပ္မရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမွာ အေျဖရွာႏိုင္ မယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ညႇိႏႈိင္းၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမး။ ။ အခုန ဥကၠ႒ ေျပာတဲ့ အထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကို သြားဖို႔အတြက္ အစိုးရအေနနဲ႔ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို အရင္ ျပင္ဖို႔လိုတယ္လို႔ ေျပာသြားတယ္။ အခုက ျမန္မာျပည္မွာ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဖို႔အတြက္ တပ္မေတာ္ကိုယ္တိုင္က အရမ္း စိုးရိမ္ေနတဲ့ အေနအထားမ်ဳိးေတြ႔ေနရေတာ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကို သြားဖို႔ဆိုတာက ျဖစ္လာႏိုင္မလား။

ေျဖ။ ။ ဒါကေတာ့ ေရွ႕လုပ္ရမယ့္ အခ်က္အလက္ေတြ ျဖစ္တာေပါ့။ အခုအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔က မွန္းဆၿပီးေတာ့လည္း မေျပာခ်င္ ေသးပါဘူး။

ေမး။  ။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးဟာ တိုင္းရင္းသားေတြအတြက္လည္း အရမ္း အေရးႀကီးတယ္ေလ။ ဆိုေတာ့ အဲဒီ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္ေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး RCSS အေနနဲ႔ ဘယ္အပိုင္းက႑ကေန လုပ္ေဆာင္ေနတာရွိလဲ။ ဘယ္လို လုပ္ဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ထားတာရွိလဲ။

ေျဖ။  ။ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ျပင္ဆင္မႈရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ သြားမယ္ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ လူထုနဲ႔ ေတြ႔ဆံုရမယ္။ လူထု ဆႏၵကို က်ေနာ္တို႔ ေမးရမယ္။ အဲဒီမွာ က်ေနာ္တို႔ ဘာေတြျပင္ဆင္သင့္တယ္။ ဘာေတြဘယ္လို လုပ္မယ္ဆိုတာကို ထပ္ေဆြးေႏြးဖို႔ ဒါေတြကလည္း က်ေနာ္တို႔ ျပင္ဆင္ထားတာ ရွိပါတယ္။

ေမး။  ။ RCSS ေရွ႕ရပ္တည္ခ်က္ကို ဘယ္လိုျပင္ဆင္ထားလဲ။ ႏိုင္ငံေရး ပါတီ အျဖစ္ ေျပာင္းလဲၿပီးေတာ့ ျမန္မာျပည္ႏိုင္ငံေရးမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွာလား။ ဒါမွမဟုတ္ လူထုအက်ဳိးျပဳ လုပ္ငန္းေတြပဲ လုပ္သြားမွာလား။

ေျဖ။  ။ အဲဒါကေတာ့ ေရွ႕လာမယ့္ ခရီးစဥ္ေပါ့ေနာ္။ အခုအေျခအေနမွာေတာ့ အေျဖေပးလို႔မရေသးဘူးေပါ့။ ပါတီေထာင္္မယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္မယ္ဆိုတာကေတာ့ ေနာက္အခန္းက႑ေတြျဖစ္ပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြ သြားဖို႔လိုပါတယ္။

ေမး။  ။ ေလာက္ကိုင္ဘက္မွာျဖစ္ေနတဲ့ တိုက္ပြဲေတြမွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဘက္က ပါဝင္ပတ္သက္မႈေတြ ရွိေနတယ္။ တ႐ုတ္ ေၾကးစား စစ္သားေတြ ပါေနတယ္ဆိုၿပီး ေျပာဆိုေနၾကတာ ရွိတယ္။ ဒီအေပၚမွာ ဥကၠ႒ႀကီးက ဘယ္လိုျမင္လဲ။

ေျဖ။  ။ က်ေနာ္တို႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သူကေတာ့ ကမၻာေပၚမွာ မဟာ အာဏာႏိုင္ငံႀကီး တခုျဖစ္ေနၿပီ။ ဘာေၾကာင့္ မို႔လို႔ ဒီေလာက္ျပႆနာ ေသးေသးေလးကို ဝင္ၿပီးေတာ့ ပတ္သက္မလဲဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ေတာ့ မယံုဘူး။ ေၾကးစား တပ္ သား ဆိုတာကေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး။ ဒါကေတာ့ ရွိရင္ ရွိႏိုင္ပါတယ္။

ေမး။  ။ RCSS ရဲ႕မူးယစ္ေဆးဝါးတိုက္ဖ်က္ေရး အစီအစဥ္မွာ အစိုးရအေနနဲ႔သာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေပးမယ္ဆိုရင္ ၆ ႏွစ္ အတြင္း အျမစ္ျပတ္ေအာင္ တိုက္ဖ်က္ႏိုင္လိမ့္မယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္က လြယ္တိုင္းလ်ဲန္း ဌာနခ်ဳပ္မွာ ေတြ႔တုန္းက ဥကၠ႒ႀကီး က်ေနာ့္ ကို ေျဖဖူးပါတယ္။ အဲဒီမူးယစ္ေဆးဝါး တိုက္ဖ်က္ေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အေျခအေန၊ ကိုယ္တိုင္ လုပ္ေဆာင္ေနမႈ အေျခအေနေတြကေရာ တိုးတက္မႈရွိေနၿပီလား။

ေျဖ။  ။ က်ေနာ္တို႔ ထပ္ေဆြးေႏြးဖို႔လိုပါတယ္။ အရင္ကာလေတြက တပ္(အစိုးရစစ္တပ္) ေတြက က်ေနာ္တို႔ အေပၚ သိပ္အယံုအၾကည္ မရွိတာလည္းျဖစ္တယ္။ အခုမွယံုၾကည္မႈေလး နည္းနည္းပါးပါး အေရာင္သန္းလာတာကို ျမင္တာေပါ့။ ဒီကိစၥေတြ ထပ္လုပ္ႏိုင္ ဖို႔က ထပ္ေဆြးေႏြးဖို႔ လိုပါေသးတယ္။

က်ေနာ္တို႔ ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမထဲမွာကေတာ့ လုပ္ႏိုင္သေလာက္ကေတာ့ ေန႔တိုင္းလိုလုိ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ဘိန္းစြဲေနတဲ့ သူ ေတြ ကို ဘိန္းဖ်က္ေပးတာတို႔၊ မူးယစ္ေဆးဝါး ေရာင္းခ်တဲ့သူေတြကို လိုက္လံ ပိတ္ပင္တားဆီးတာတို႔ ဒီကိစၥေတြကို က်ေနာ္တို႔ ထိန္း ခ်ဳပ္နယ္ေျမထဲမွာေတာ့ ေန႔တိုင္းလို လုပ္ေဆာင္ေနၾကပါတယ္။

ေမး။  ။ မႏွစ္တုန္းက ရွမ္းျပည္နယ္ထဲမွာ ပအုိ႔၀္ အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရး အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (PNLO) နဲ႔ RCSS/SSA တပ္ဖြဲ႔ေတြ အၾကားမွာ နယ္ေျမအျငင္းပြားမႈနဲ႔ ပစ္ခတ္မႈေတြျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီကိစၥကို ေျပလည္ေအာင္ဘယ္လို ေျဖရွင္းမလဲ။

ေျဖ။  ။ အဲဒါက မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ PNLO အေပၚမွာ မူတည္တာေပါ့ေနာ္။ အရင္က PNLO အေပၚမွာ တပ္(အစိုးရ စစ္တပ္) က အၾကပ္ကိုင္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ သူတို႔ နယ္စပ္ဘက္ကို ေရာက္လာတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းကလည္း က်ေနာ္တို႔ RCSS အေနနဲ႔လည္း အမ်ားႀကီး ကူညီထားပါတယ္။ အဲဒီတုန္းကလည္း က်ေနာ္တို႔ ကူညီခဲ့တယ္။ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ရွိခဲ့တယ္။

အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေတြ လုပ္ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းၾကေတာ့ သူတို႔က က်ေနာ္တို႔နဲ႔ သေဘာတူညီခ်က္ ရထားတဲ့ အတိုင္းလည္း မလုပ္ ဘူး။ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ညႇိႏႈိင္းျခင္းလည္း မရွိဘူး။ အဲဒီေဒသထဲမွာ သူတို႔တပ္ေတြ ထပ္ေဆာက္တယ္။ တပ္ေတြ ႀကီးႀကီး မားမား ေဆာက္တယ္။ အဲဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ သူတို႔ကိုမလုပ္ေဆာင္ဖို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ လက္မခံခဲ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ေအာက္ေျခပိုင္းမွာရွိတဲ့ တပ္မႉးအခ်င္းခ်င္း ျပႆနာေတြ စျဖစ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျပႆနာေျဖရွင္းဖို႔ အတြက္ က်ေနာ္တို႔ ထပ္ေဆြးေႏြးပါတယ္။ မိုင္းပြန္ေခ်ာင္းရဲ႕ အေနာက္ဘက္မွာ သူတို႔ လႈပ္ရွားတဲ့ နယ္ေျမ ရွိတယ္။ ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္မႈေတြ မျဖစ္ေအာင္ အေနာက္ပိုင္းမွာပဲ သြားလႈပ္ရွားပါ။ သို႔မဟုတ္ အဖြဲ႔အစည္းႏွစ္ဖြဲ႔ တဖြ႔ဲတည္း ျဖစ္သြားေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ေပါင္းစည္းၾကမလဲ။ ဒီကိစၥေတြလည္း က်ေနာ္တို႔ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ အဲဒီ အခ်က္ ႏွစ္ခ်က္ကို က်ေနာ္တ္ို႔ ေဆြးေႏြးတင္ျပထားတာ ရွိတာေပါ့။   ။